"Ręka, noga, mózg na ścianie" - czyli jak przetrwać w najdziwniejszej lidze świata? Zapis relacji z 05.12.18!

No, to jedziemy z trzecią relacją z walki na amerykańskiej ziemi, gdzie groźniejsze od boiskowych rywali bywają... przepisy ligowych rozgrywek.

21:25

Jako że po draftowych szaleństwach wkraczamy w okres przedsezonowego kompletowania kadry, warto zapoznać się z tym, jak funkcjonuje rynek finansowo-transferowy w MLS, gdyż - jak nietrudno się domyślić - jego zasady dość mocno odbiegają od "europejskich standardów". 

Zacznijmy od najważniejszych pojęć związanych z finansową stroną sprowadzania zawodników do drużyny; pojęć, o których w sposób ogólnikowy już wspominałem.

W odróżnieniu od klasycznego, europejskiego pojmowania budżetu transferowego jako całości(ew. budżet transferowy+budżet płac) w MLS mamy do czynienia z trzema przenikającymi się budżetami transferowymi, na które dodatkowo niebagatelny wpływ mają budżet płac i salary cap(to nie to samo!).

Pierwszy - fundusze transferowe(prawy górny róg) - to po prostu tradycyjny budżet transferowy, jednak służący wyłącznie do sprowadzania zawodników spoza MLS(np. designated players, discovery players) 

Drugi - "General Allocation Money"(ogólny fundusz przydziałowy) - to pieniądze, których możemy użyć tylko w przypadku transakcji z innym klubem MLS, jako jedyna składowa wymiany(trade) lub jej część. 

Co ważne - a może i najważniejsze - GAM nie służą wyłącznie jako "deal sweetner" podczas próby dokonania wymiany, ale są bezpośrednio powiązane z "Salary Cap" i... tradycyjnym budżetem transferowym.

Jak?

W przypadku "Salary Cap" służą do dymania systemu, tj. powiększania sobie limitu płac o kwotę GAM, zatem dla naszego klubu będzie on mógł wynosić nawet 5,25 mln. dolarów, nie zaś jak pierwotnie 4,05 mln. dolarów.

W praktyce, jeśli przekroczymy limit płac, musimy wejść w zakładkę "kontrakt" w profilu zawodnika i tam manualnie "wykupić" część lub cały jego "cap hit" przy pomocy GAM.

Oczywiśćie, żeby nie było tak wesoło, GAM są również uwikłane w powiązania między "Salary Cap" i budżetem płac, a także tradycyjnym budżetem transferowym. 

Jak zapewne wiecie, normalnie wszelkiej maści premie dla agentów i piłkarzy są wliczane w budżet transferowy... ale nie w MLS. Tutaj część tych premii, a także część KWOTY TRANSFEROWEJ(!) wliczane są również do "Salary Cap", a zatem nawet jeśli pensja nowo sprowadzonego gracza oscyluje wokół 100 tys. dolarów, jego "cap hit"(wpływ na limit płac) może być wielokrotnie większy! Wszystko zależy od w/w kwot. I jeśli "cap hit" danego zawodnika przekracza maksymalną pensję roczną(500 tys. dolarów) i/lub jego rejestracja powoduje przekroczenie ram "Salary Cap", musimy skorzystać z GAM i tę nadwyżkę wykupić(analogicznie do przykładu pierwszego). 

Wyjątkiem są tzw. "Designated Players"(gracze na kontrakcie gwiazdy), którzy podlegają pod trzeci budżet, dlatego de facto nie opłaca się sprowadzać za gotówkę innych graczy niż DP.

I właśnie ów trzeci budżet - "Targeted Allocation Money"(celowy fundusz przydziałowy) - oprócz możności bycia składową wymiany pomiędzy klubami MLS, służy do dymania systemu "Designated Players". 

Jak widać na pierwszym screenie, liczba DP jest ograniczona systemowo do 3. Jednak dzięki TAM możemy te ograniczenia ominąć. Jak? Analogicznie do działań GAM na "zwykłych" zawodników, z tym że tutaj nie wykupujemy "cap hit" DP(on wynosi 500 tys. dolarów), ale pozalimitową nadwyżkę płac, która czyni danego zawodnika DP. 

Przykładowo, w naszym klube Carlos Vela(na razie jedyny DP) zarabia 6,5 mln. dolarów rocznie. Gdybyśmy mieli jeszcze 2 takich zawodników i jednocześnie chcieli sprowadzić kolejnego, musielibyśmy najpierw zgromadzić 6 mln. dolarów w TAM, aby "zrobić" z Carlosa Veli(lub  jednego z dwóch pozostałych DP) "zwykłego" gracza poprzez wykupienie tych 6 mln. dolarów nadwyżki płacowej w stosunku do maksymalnej płacy "zwykłego" zawodnika(czyli 500 tys. dolarów). 

Co ważne - działąnie tych praktyk dot. zarówno "General Allocation Money", jak i "Targeted Allocation Money" resetuje się po każdym sezonie! Warto o tym pamiętać, żeby potem nie ździwić się podczas terminu rejestracji zawodników.

21:40

Jeszcze mała uwaga odnoście otrzymywania oraz "trwałości" "General Allocation Money" i "Targeted Allocation Money". 

Oprócz otrzymywania ich w ramach wymian z innymi klubami MLS(trades), można je uzyskać w następujący sposób:

GAM: coroczna "dotacja" ligowa w wysokości 200 tys. dolarów; brak kwalifikacji do play-offów - 200 tys. dolarów; kwalifikacja do Ligi Mistrzów CONCACAF - 140 tys. dolarów; a także jako procent ze sprzedaży zawodnika poza MLS.

TAM: coroczna "dotacja" ligowa w wysokości 1,2 mln. dolarów(na lata 2018 i 2019).

Ponadto GAM zachowują swoją ważność przez 3 pełne okienka transferowe, a TAM przez 4 pełne okienka transferowe.

21:50

A teraz mała ciekawostka odnośnie sprzedaży zawodników. Jeżeli zdaży się Wam podniecić, że jakiś klub zapłacił za Waszego gracza furę pieniędzy - weździe głęboki oddech, bowiem w MLS ledwie część kwoty transferowej trafia do klubu. A konkretnie 3/4 kwoty w przypadku "Discovery Players", 100% kwoty do momentu pokrycia wszystkich wydatków związanych z "Designated Players" + 3/4 ewentualnej reszty. A także 1/3, 1/2 lub 3/4 kwoty(w zależności od stazu w lidze) za transfer wydraftowanego gracza w "MLS SuperDraft".

Cały hajs otrzymamy jedynie przy sprzedaży wychowanków.

00:00

I wreszcie kilka przykładów "z życia wziętych", obrazujących to, o czym pisałem powyżej.

Sulley Muntari - wolny agent na "zwykłym" kontrakcie seniorskim.

Jak widać, pomimo iż jego pensja wynosi 205 tys. dolarów rocznie, jego wpływ na limit płac to już 225 tys. dolarów. Zostały doliczone premie dla agenta i samego piłkarza.

Facundo Aguero - niedoszły transfer za łączną kwotę ok 3,7 mln dolarów; "zwykły" kontrakt seniorski.

Jak widać, nawet mimo usunięcia wszystkich potencjalnych premii, jak i zmniejszeniu wynagrodzenia do "płacy minimalnej", wciąż potencjalny wpływ na budżet płac wynosił aż 1,3 mln. dolarów! Wszystko za sprawą opisywanego wcześniej związku tradycyjnego budżetu transferowego z "Salary Cap", przez który kwota transferowa doliczana jest do... limitu płac. Wciąż istniała teoretyczna możliwość wykupienia tej nadwyżki przy pomocy GAM(patrz. koszt dla ogólnego funduszu przydziałowego), ale prawdopodobnie została zablokowana przez zarząd lub... buga.

Santi Cazorla - sprowadzony za łączną kwotę 10,75 mln. dolarów "Designated Player" nr 2.

Pomimo wielokrotnie wyższej kwoty transferowej oraz wynagrodzenia od Facundo Aguero, "cap hit" Santiego Cazorli to "ledwie" 500 tys. dolarów. Również GAM nie zostały ruszone. Tak właśnie działa prawo "Designated Player", zwane potocznie prawem Beckhama.

Jaki z tego morał? A, no taki, że nie ma żadnego sensu sprowadzanie "zwykłych" zawodników za gotówkę. Tylko gwiazdy i wolni agenci!

00:45

Kolejnym sposobem na wzmocnienie składu jest powęszenie wśród innych klubów MLS. Oczywiście, raczej nie ma co liczyć na zgarnięcie wiodących zawodników(nie mówiąc już o DP), ale spokojnie można tam znaleźć nie jednego solidnego gracza. 

Najłatwiej rzecz jasna o tych wystawionych na listę transferową. Należy jednak pamiętać, że z uwagi na specyfikę wewnątrzligowego rynku transferowego nie ma sensu klikać w "złóż ofertę"; znacznie lepiej jest użyć opcji "złóż zapytanie", tak aby drużyna sprzedająca sama przedstawiła swoje oczekiwania. Jest bowiem niemożliwością wstrzelić się w owe oczekiwania przy takiej mnogości opcji. Potem można oczywiście negocjować "w locie".

Tym sposobem stosunkowo niewielkim kosztem zyskaliśmy dwóch przyzwoitych zawodników(Bingham urzekł mnie rozczulającym smutkiem na twarzy, a Affolter... wąsem). Miejsce dla obcokrajowca raczej się nam nie przyda(i tak mieliśmy nadwyżkę), do 2021 roku LAFC powinno roznosić tę ligę, więc "1st round draft pick" i tak byłby niewiele wart. Trochę szkoda tych GAM, ale w perspektywie dobrego zarządzania "Salary Cap" 200 tys. dolarów to nic.

01:20

Kolejna mała ciekawostka transferowa.

Każdy klub MLS może wypożyczyć tylko jednego zawodnika do innego klubu MLS, a taki zawodnik nie może mieć więcej niż 24 lata. W przypadku wypożyczeń spoza ligi lub poza ligę nie obowiązują żadne ograniczenia, jednak należy pamiętać o wpływie budżetu płac i budżetu transferowego na "Salary Cap". Nawet jeśli wypożyczymy danego zawodnika za darmo, jego "cap hit" będzie równy... płacy minimalnej, czyli 65 tys, dolarów. Jesli jednak zobowiązujemy się do płacenia wynagrodzenia oraz opłaty miesięcznej, wtedy całość złoży się na "cap hit"(ale to już pewnie wywnioskowaliście sami).

01:45

I wreszcie nadszedł sądny dzień, dzień rejestracji zawodników do MLS, którym tak wszystkich straszyłem. 

Prawda jest jednak taka, że jeśli do tej pory zrobiliśmy wszystko, jak należy, będzie to formalność. Choć nie obędzie się bez znajomości kolejnej dawki terminologii. 

Niby wszystko jasne... ale kim, do cholery, są piłkarze pozabudżetowi? A kim rezerwowi?

Otóż najpierw należy spojrzeć na tę kwestię quasi-matematycznie. "Piłkarze pozabudżetowi" to zbiór główny(max. 10), "piłkarze rezerwowi" to podzbiór zbioru "piłkarze pozabudżetowi"(max. 6), z kolei "piłkarze rezerwowi, którzy nie są wychowankami..." to podzbiór zbioru "piłkarze rezerwowi"(max. 4). Innymi słowy każdy wychowanek(do 24 roku życia) jest "piłkarzem rezerwowym", ale już nie każdy "piłkarz rezerwowy" musi być wychowankiem; każdy "piłkarz rezerwowy" jest też "piłkarzem pozabudżetowym", ale nie każdy "piłkarz pozabudżetowy" może/musi być "piłkarzem rezerwowym"(może max 6). 

A teraz wyjaśnijmy każdy termin z osobna:

- piłkarzem rezerwowym może być: każdy zawodnik na tzw. kontrakcie rezerwowym(55 tys. dolarów rocznie, max do 24 roku życia); każdy wychowanek do 24 roku życia, nie zarabiający więcej niż 125 tys. dolarów ponad pensję kontraktu rezerwowego. 

- piłkarzem pozabudżetowym może być: każdy piłkarz rezerwowy, a także każdy piłkarz na tzw. seniorskim kontrakcie minimalnym(65 tys. dolarów rocznie), każdy piłkarz pozostający "pod opieką" programu "Generation Adidas", a także każdy wychowanek nie zarabiający więcej niż 125 tys. dolarów ponad pensję minimalną. 

W praktyce wygląda to tak:

4 zawodników na kontraktach rezerwowych(rez), których wpływ na "Salary Cap" zawsze wynosi $0. 4 zawodników na seniorskich kontraktach minimalnych(SKM), którzy są traktowani jako pozabudżetowi i ich wpływ na "Salary Cap" również wynosi $0. Co ważne, jeśli mamy więcej zawodników na SKM, niektórzy będą się liczyć do "Salary Cap". Co równie ważne - jeśli przesadzimy z liczbą zawodników na kontrakcie rezerwowym, nie będziemy mogli ich wszystkich zgłosić do ligi, co jest równoznaczne ze znalezieniem się takich zawodników na "waiver list"(lista uzupełniająca - Boże, kto to, kurwa, tłumaczył?), czyli de facto pozbyciem się ich na stałe ze składu za darmo. 

Również gracze niezgłoszeni do ligi z innych powodów(np. przekroczenia "Salary Cap") trafią na "waiver list" i wezmą udział w "Waiver Draft"(na tych samych zasadach, co grudniowy "Waiver Draft"), który odbywa się dzień później. 

Warto też wspomnieć o tzw. kontraktach gwarantowanych(taka klauzula przy podpisywaniu kontraktu), które po terminie pierwszej rejestracji będą się liczyć do "Salary Cap", nawet jeśli sami później umieścimy takiego zawodnika na "waiver list". Ktoś rozsądny zapyta - "a po co mamy to robić?" A, no na przykład dokupimy kolejnego zawodnika do drużyny, obcokrajowca, ale już mamy wykorzystany limit tychże. Wtedy, żeby go zarejestrować i tym samym uchronić przed znalezieniem się na "waiver list" musimy na owej liście umieścić innego obcokrajowca, by zwolnić limit. 

Uważajmy również na przedsezonowe kontuzje, gdyż kontuzjowani zawodnicy są rejestrowani AUTOMATYCZNIE. Pal licho, gdy dotyczy to gracza, któego i tak chcemy zatrzymać. Gorzej jak ów gracz to zarabiająca krocie zapchajdziura. Wtedy możemy mieć problem z rejestracją zawodników rzeczywiście nam potrzebnych. 

3:15

A tak wygląda informacja, gdy któryś klub umieści swojego zawodnika na "waiver list".

Jeśli chcemy, możemy go sobie podkraść klikając w "wybierz z listy uzupełniającej" w zakładce "transfery" w profilu zawodnika.

3:20

Skład ostatecznie zarejestrowany i uzupełniony w marcowym "Waiver Draft". W kadrze mamy 23 zawodników, w tym 2 "designated players", 8 obcokrajowców, 9 piłkarzy pozabudżetowych, 5 rezerwowych i jednego wychowanka. Suma ich "cap hits" wynosi 3,1 mln. dolarów, a zatem wciąż mamy dostępną bańkę w "Salary Cap", a także bańkę w "General Allocation Money". Mamy też jeszcze jedno miejsce dla "gwiazdy". 

Pora więc na rozpoczęcie już tradycyjnej ligowej młócki. Ale zanim jeszcze LAFC zadebiutuje w MLS - na odstresowanie od natłoku informacji - najbardziej absurdalna ciekawostka odnośnie tej pokręconej ligi. 

Czy wiecie, że MLS traktuje Kanadyjczyków jak obcokrajowców, mimo że w swoich szeregach ma kluby z... Kanady? I że tym samym te drużyny grają w lidze na specjalnych zasadach?! Mianowicie, mogą zarejestrować aż 27(!) niekanadyjskich zawodników, czyli de facto obcokrajowców! 

ABSURD!

03:55

Tak wygląda nasza kadra na debiutancki mecz, rozgrywany u siebie z drużyną Vancouver Whitecaps FC.

Niestety, bez naszej największej gwiazdy, Carlosa Veli, który leczy skręcenie stawu skokowego. Za to z dwoma graczami z "MLS SuperDraft" w ataku oraz trzecim, lekko kontuzjowanym, na ławce. Co ciekawe nasz pierwszy w historii "draftee", Doug Pena, jest również pierwszym w historii kapitanem LAFC. Tak, pojechałem po amerykańsku, a co! Niech młody będzie wizytówką tego klubu od początku do konca. 

No i cóż, debiut niezbyt udany. Przegrywamy po randomowym dośrodkowaniu, ale bardziej widoczny był brak siły rażenia. Tak więc czeka ten zespół jeszcze sporo pracy, przede wszystkim nad zgraniem. No i czekamy na zdrowego Velę!