Determinacja po raz trzeci, oraz co nieco o osobowościach i mentoringu

0. Słowem wstępu.

Już dwukrotnie próbowałem wykazać, że atrybut DETERMINACJA, nie ma absolutnie żadnego znaczenia przy rozwoju zawodnika. Dlaczego? Bo jego wysoka, lub niska wartość nie determinuje tego jak, ani czy zawodnik się rozwinie. Prawdą jest jednak fakt, że na rozwój wpływa przede wszystkim osobowość. Determinacja to jedne z 8 atrybutów, które decydują, który zawodnik, ma jaka osobowość. Czyli jednak ma znaczenie! W takim razie przywództwo, które jest drugim widocznym atrybutem determinującym osobowość również jest odpowiedzialny, za to jak rozwinie się dana osoba.

Ambicja i profesjonalizm – to one ( najprawdopodobniej) decydują, o tym, jak bardzo dany zawodnik się rozwinie. Mam także pewne przesłanki do tego by sądzić, że za rozwój może odpowiadać wysoki poziom lojalności, ale jest to teza, którą trzeba dokładniej sprawdzić i udowodnić.

Innymi słowy, im wyższe atrybuty profesjonalizmu i ambicji (i być może lojalności), tym lepiej rozwinie się nasz zawodnik.

A co z determinacją?

1. Determinacja

Determinacja to cecha, która jest jedną z dwóch (obok przywództwa) widocznych cech osobowościowych. Cóż to jest:

Za słownikiem języka polskiego: Zdolność do podejmowania konkretnych, stanowczych decyzji spowodowana mocnym wewnętrznym przekonaniem i siłą woli. Jak ma się do tego ta cecha w grze.

Zawodnik z wysoka cechą, będzie mocno dążył do osiągnięcia sukcesu – na boisku – korzystny wynik, nawet przy znacznym zmęczeniu i lepszych rywalach. Poza boiskiem – do uzyskaniu jak najlepszych warunków kontraktu, czy wywalczeniu sobie jak najlepszego miejsca w drużynie – czy to poprzez chodzenie z pretensjami do trenera, gdy nie gra (chociaż tu może bardziej decydować ambicja), czy do prasy (za to raczej odpowiada niski profesjonalizm), czy twardymi negocjacjami, nie dający się przekonać, że musi poczekać na swoją szansę. Wysoka determinacja, to mniejsza elastyczność przy podpisywaniu kontraktów, rzadsza chęć zmiany decyzji, gdy nie chce słuchać komplementów, jaki jest wspaniały, by zgodził się przejść do naszego klubu na wypożyczenie.

A gdybym jednak się mylił? Gdyby jednak determinacja także wpływał na rozwój zawodnika?

W takim razie, każdego zawodnika można by rozwijać do maksymalnej wartości determinacji, a następnie oczekiwać rozwoju zbliżonego do jego potencjalnych umiejętności.

Jak to?

Determinacja jest atrybutem, który bardzo łatwo rośnie. W ciągu trzech miesięcy może wzrosnąć o 6 punktów. Mało? A ile potrzeba czasu by wzrosła z niskiego poziomu do przyzwoitych 15 punktów?

Gdy prowadziłem Tours, miałem takiego oto gagatka. Nazywał się Stefano Caille. Determinacja – 2!.

W ciągu dwóch lat, w zasadzie w półtora roku jego determinacja wzrosła do poziomu 15 punktów. Z czego pod opieka mentora był od sierpnia do stycznia. Efekt – jak na załączonym obrazku. Trzeba przyznać, że to dosyć duży progres, jak na kogoś kto startował z tak niskiego pułapu. Jak to zrobiłem?

Początkowy wzrost determinacji to zasługa przebywania z drużyną. Gdzieś w okolicy grudnia 2017 wziąłem go do pierwszego składu, bo wiedziałem, że stracę innego zawodnika ze środka obrony – nie wiem jak bardzo w ten sposób determinację mogą rozwijać młodzi zawodnicy, jednak tu dało efekt w postaci powolnego skoku do poziomu 7. Bardzo mała skoczność, to coś czego nie lubię u środkowych obrońców, ale wysoki poziom (jak na Tours rzecz jasna) takich atrybutów jak krycie, odbiór, czy ustawienie się, dała nadzieję, na stworzenie z niego solidnego defensywnego pomocnika. Dostał jako mentora Cyriaque Louviona i jego determinacja zaczęła iść w górę. W momencie, gdy siadał na ławce w okresie zimowym – grudzień – styczeń, ten skok był widoczny gołym okiem. Czy w ciągu trzech miesięcy (listopad, grudzień, styczeń) skok z 9 do 14 jest zauważalny?

A tak wyglądał gdy odchodziłem z Tours.

Czy w takim razie ktoś z niską determinacją, jest skazany, na niską determinację do końca kariery? NIE. Trzeba to jednak umiejętnie zrobić. A skoro już się wie jak, to co stoi na przeszkodzie, by zrobić taka armię ludzi z wysokim poziomem determinacji, a zatem i z wysokimi szansami na rozwój? Determinacja to najłatwiej rozwijalny atrybut w grze. I to on ma decydować o tym, czy ktoś się odpowiednio rozwinie, czy też nie?

2. Osobowość

Tak jak każdy chyba wie, o rozwoju decyduje osobowość. Dla nikogo nie jest zaskoczeniem, że osobowość jest zmienna. Co ją determinuje?

8 atrybutów: determinacja i przywództwo, która są widoczne, oraz 6 ukrytych: ambicja, profesjonalizm, lojalność, temperament, postawa fair play i presja.

Atrybuty te jak każde inne w grze mogą zmieniać się pod wpływem ogólnego charakteru drużyny (im więcej ambitnych ludzi, tym większa szansa na to, że ambicja u pozostałych wzrośnie, podobnie z profesjonalizmem, determinacją etc.) Zmiana w atrybutach może dać zmianę typu osobowości.

Wracamy do Stefano Caille – dopóki miał determinację na poziomie 14, był on zrównoważony, jednak w momencie uzyskania punktu 15 jego osobowość stała się stanowcza. Co to oznacza? Że dwa atrybuty, które odpowiadają za bycie stanowczym – czyli profesjonalizm i determinacja osiągnęły poziom 15 punktów. Gdyby wzrósł tylko determinacja, to osobowość zmieniła by się na żelazną wolę. Tym sposobem, zmieniając poziom determinacji, można odczytać z większą, bądź mniejszą dokładnością atrybuty ukryte.

Tutaj determinacja i jej łatwa sterowalność ma ogromne zalety. W ciągu trzech miesięcy - roku, można wyczaić jakie są mniej więcej ukryte atrybuty naszych zawodników,  poprzez podwyższanie, lub obniżanie determinacji. 

Po co jednak w to się bawić. Przecież i tak wiadomo, że do rozwoju potrzebne są dwa atrybuty ambicja i profesjonalizm – po co nam więc inne?

Inne są po to, by wiedzieć jak rozmawiać z zawodnikami. Zawodnicy nie potrafiący radzić sobie z presją inaczej zareagują na słowa musicie wygrać ten mecz, lub został ostatni krok a będziecie w finale. Na nich lepiej działają słowa grajcie jak potraficie najlepiej. Z kolei te słowa działają jak płachta na byka na zawodników z dużą ambicją. Zawodnicy lojalni, także się mogą z nimi nie zgodzić. Podobnie temperament czy fair play. Chcesz mieć zawodnika z wysokim temperamentem, i niskim fair play, który w 7 minucie gdy przegrywasz jakiś mecz 0:1 łamie nogę przeciwnikowi? Bo coś mu nie wyszło? Może lepiej go uspokajać, nakazać ostrożniejsze atakowanie piłki. Takich piłkarzy także można łatwo przemotywować.

No dobra, ja wiem, jak rozmawiać z zawodnikami. Powiedz w końcu jak mam wychować nowego Messiego.

Odpowiedź – patrz na charakter zawodnika. Mamy trzy typy osobowości – dobre do rozwoju, złe do rozwoju i neutralne.

Dobre to takie, które jest łatwo uczyć nowych umiejętności, które systematycznie się rozwijają i z których będzie pociecha za kilka, lub kilkanaście lat. Przykładny obywatel, perfekcjonista, czy stanowczy to osobowości, które na wstępie mają wysokie atrybuty profesjonalizmu, ambicji i determinacji ( w granicach 17 – 20). Bardzo dobrą osobowością do rozwijania jest przykładny zawodowiec i profesjonalny. Oni mają poziom profesjonalizmu 17 – 20, zaś ich determinacja może być w granicach od 1 do 20. Swój potencjał powinien także wykorzystać zawodnik z osobowością pełen werwy – on z kolei ma profesjonalizm na poziomie 11 – 17, a determinacja również jest całkowicie losowa (podobnie zresztą jak ambicja). Inaczej ma się sprawa z osobowościami, które są ambitne. Ci mają ambicję na poziomie od 10 do 20 (od dosyć ambitny, po bardzo ambitny), lecz ich poziom determinacji to maksymalnie 17, minimalnie zaś 1.

Wszystkie te osobowości nadają się zarówno do szkolenia jako uczeń, oraz do uczenia innych jako mentor.

Osobowości złe to: ospały, niestaranny, kapryśny, pozbawiony ambicji, łatwo się zniechęca, mało zdecydowany, bez charakteru, niska samoocena. Poza ospałym, niestarannymi, kapryśnym i pozbawionym ambicji wszyscy będą mieli profesjonalizm na poziomie 5 i więcej. Kapryśny i pozbawiony ambicji może mieć za to determinację na poziomie od 1 do 20! Rzecz jasna, także i złe osobowości mają niskie poziomy determinacji – łatwo się zniechęcający będzie miał ją zawsze na poziomie 1, mało zdecydowany na poziomie 2 -5, zaś bez charakteru, ospały, czy niestaranny w zakresie od 1 do 10.

Osobowości neutralne, to takie, trochę nijakie. Z nie do końca dla mnie jasnych przyczyn, znalazły się tutaj także charaktery lojalne – nigdy nie będą miały determinacji mniejszej niż 6, lecz ich ambicja nie będzie również nigdy wyższa niż 7. Są za to bardzo chętni w rozmowach z menadżerem, mówią co ich trapi, nie kłócą się o zbyt mała liczbę występów, nie mają pretensji gdy ich sprzedajemy, jeśli. robimy to dla dobra klubu. Okej, może trudno jest ich odpowiednio rozwinąć, jednak bardzo przyjemnie pracuje mi się z zawodnikami o charakterze lojalny.

Zupełnie inna para kaloszy ma się z charakterem zrównoważonym. Wiadomo o nim tyle, że w niczym nie przoduje. Oszacowanie jego ukrytych atrybutów to koszmar. Nie wiesz, czy ma dużą ambicję, czy lojalność, czy profesjonalizm, bo zakres tychże jest ustawiony w przedziale 1 – 14.

No, ale po co Ci to wiedzieć? Przecież i tak rozwiniesz te umiejętności, które będzie chciał!

3. Mentoring

Przez niektórych zwany tutoringiem, to nic innego jak przydzielenie młodemu piłkarzowi, bardziej doświadczonego kolegi w roli mentora, by go uczył, wspierał i swoja osoba wybierał pozytywny wpływ na naszą perełkę.

Czy każdego zawodnika można użyć jako mentora?

Jeżeli spełnia określone warunki to tak.

Jakie to warunki:

Dla mentora

• wiek minimum 24 lata

• wyższy status w drużynie (czyli zawodnik pierwszego składu minimum), niż szkolony przez niego zawodnik

• brak trenowania w momencie podejmowania ucznia ulubionego zagrania

• podobny co uczeń pozycja na boisku i stopień jej znajomości

• przerwa minimum 2 miesięcy między szkoleniem dwóch uczniów.

Co ciekawe, mentor musi mieć pauzę od nauczania, uczeń – NIE.

Co daje mentoring? – przede wszystkim zmienia atrybuty psychiczne w tym ukryte, tak by uczeń podciągnął się w tych, w których ma braki. Nie jestem pewny, czy za podniesienie atrybutów fizycznych i technicznych odpowiada mentoring, czy zwykły trening. Mentoring uczy także ulubionych zagrań. Jeśli więc masz juniora, który uczy się od Messiego, spodziewaj się, że ten tez będzie lobował bramkarzy, czy strzelał plasowane strzały.

Jak wybrać odpowiedniego mentora? Najlepiej z tą sama osobowością. Ale to nie do końca jest prawda.

Ilu z was zdarzyła się sytuacja, że mentoring zakończył się kłótnią pary i uczeń nie wiele się nauczył?

A ile było sytuacji, że obydwaj mieli taką sama osobowość?

Tu raczej wchodzą cechy ukryte. Mentor z dużym poziomem ambicji, słabo dogada się z uczniem o wysokim poziomie lojalności. I w drugą stronę tak samo. Dlaczego? Mam wrażenie, że te dwie cechy są do siebie ustawione antagonistycznie. Ambitny prze, by jak najwięcej zdobywać, jak najwięcej zarabiać, być naj. Lojalnemu wystarczy stabilizacja i docenienie go w klubowym gronie. Tak samo, sytuacja wygląda z temperamentem i sportowym zachowaniem. Podejrzewam, że niska presja i profesjonalizm, również nie idą z sobą w parze.

Czyli jeżeli mamy zawodników ambitnych, gdzie jeden ma profesjonalizm na poziomie 14, drugi zaś wytrzymywanie presji na poziomie 2, to może nie udać się im współpraca. Dlatego warto czasem posiedzieć troszkę i pobawić się w obserwowanie naszych zawodników – jak reagują na różne sytuacje, by móc oszacować ich mocne i słabe strony. Im dłuższe szkolenie, pomiędzy dwoma dobrze dogadującymi się zawodnikami, tym wyższe efekty tego szkolenia!

4. Podsumowanie

Mahdi napisał takie bardzo fajne zdanie:

Wysoka determinacja jest POMOCNA (tutaj sobie skopiuj to słówko i może wydrukuj, abym nie musiał za każdym razem się powtarzać!) - POMOCNA! - w rozwoju

– i to jest prawda, pod którą podpisuje się obiema rękami i nogami.

Tak, pomaga w ocenie innych ukrytych atrybutów, pomaga w wyborze do podstawowej jedenastki przez AI ( no bo jednak lepiej mieć zawodników, którzy w sukces wierzą do końca). Im więcej grasz, tym więcej zyskujesz umiejętności, więc to jest absolutnie prawda.

W tym samym poście napisał również:

A wszystko dlatego, że im wyższa determinacja, tym "lepsza", bardziej ambitna osobowość!

I to już prawda nie jest, AMBICJA w żaden sposób nie koreluje z determinacją. Nie ma zależności – im wyższa ambicja tym wyższa determinacja i/lub  profesjonalizm. Nie ma zależności, im wyższa determinacja, tym bardziej się zbliżasz się do swojego potencjalnych umiejętności.

Jest rzecz jasna zależności im więcej masz mentoringu z lepszymi zawodnikami, im bardziej zdeterminowana twoja drużyna, tym umiejętności newgena będzie rosnąć. Wzrost determinacji jest efektem wzrostu umiejętności, nie zaś jego przyczyną.

Jest jeszcze osobowość – tak, są TRZY osobowości, które aby się pojawić muszą mieć determinację na wysokim poziomie. Jednak, są też i takie ( i tych jest więcej), które mogą mieć determinacje na poziomie 5, a również się sprawdzą jako motor napędowy wzrostu umiejętności.

Blog powstał z myślą, aby takie zdania:

Ta niska determinacja będzie przyczyną, że to stanie się prawdopodobnie przeciętny grajek ligowy.

już nigdy się nie pojawiły.

To nie determinacja spowoduje przeciętność grajka, tylko jego osobowość, a konretnie mała ambicja.