Seria z okazji moich 45. urodzin - 3# (Masz mniej niż 40 lat? To nie zrozumiesz; jedenasty zespół polskiej ligi eliminuje najlepszy klub Serie A!)

Dziś, kiedy patrzę na „występy“ polskich drużyn w europejskich pucharach oraz na ich składy będące zbieraniną zagranicznego szrotu - nie chce mi się w to wszystko wierzyć. Niecałe dwa lata temu sięgnięto dna: Legia zremisowała na wyjeździe z zespołem zwanym dumnie College Europa, reprezentującym... Gibraltar. Tymczasem wiosną 1991, trzydzieści lat temu, piętnastoletni chłopak, którym wtedy byłem, emocjonował się grą zupełnie innej Legii.

Jesienią, w 1/8 finału, ekipa z Warszawy wyeliminowała niespodziewanie szkocki Aberdeen, ale wiosna zapowiadała się podle. W ćwierćfinale Legia zmierzyć się miała bowiem z Sampdorią Genua, liderem włoskiej ligi i drużyną, która zaliczała się wówczas do światowej czołówki. Tymczasem z klubu odszedł najlepszy piłkarz, Roman Kosecki, a z powodu kontuzji nie mógł być brany pod uwagę Krzysztof Budka, kapitan zespołu i szef defensywy.

Pierwszy mecz z Sampdorią, przy Łazienkowskiej, rozpoczął się fatalnie - już w 9. minucie kontuzji doznał Andrzej Łatka, przebojowy skrzydłowy. Wszedł za niego nikomu nie znany młokos, Wojciech Kowalczyk. Spotkanie zakończyło się sensacyjną wygraną Legii 1:0, a gola w 44. minucie zdobył Dariusz Czykier.

Jednak w rewanżu nikt nie dawał naszej drużynie szans. Atak reprezentacji Włoch, Gianluca Vialli - Roberto Mancini, miał zmieść naszych z powierzchni ziemi. Prognozowano, że Sampdoria łatwo, lekko i przyjemnie odrobi straty. Tymczasem mimo bandyckiego zachowania przekupionego niemieckiego sędziego, mimo chamstwa gospodarzy, którzy podczas meczu ciągnęli za włosy, szczypali, pluli i zachowywali się obrzydliwie - udało się osiągnąć niemożliwe! Nawet mimo czerwonej kartki dla Macieja Szczęsnego, który doprowadzony do ostateczności przez Manciniego wymierzył mu cios w szczękę. Szkoda, że nie trafił zbyt dobrze! Bohaterem został chłopak z Bródna, Wojtek Kowalczyk, który jeszcze kilka miesięcy wcześniej grał w... Polonezie Warszawa!

Jednak najciekawsze jest to, co napiszę za chwilę! Otóż ten wielki sukces - awans do półfinału Pucharu Zdobywców Pucharów - osiągnął zespół, który zajmował 11. miejsce w naszej lidze! Aby uzmysłowić różnicę pomiędzy obecną „ekstraklasą“, a ówczesną zwaną skromniej „pierwszą ligą“, chciałbym wam zaprezentować protokoły meczów 18. kolejki, rozegranej 23 i 24 marca, czyli kilka dni po spotkaniu z Sampdorią.

Proponuję policzyć, ilu w tych meczach wystąpiło cudzoziemców! Odpowiedź na to pytanie będzie kluczem do obecnej kondycji polskiej piłki klubowej...

Aby było jeszcze ciekawiej! Otóż wtedy, 30 lat temu, polska liga regularnie była ograbiana z najlepszych zawodników. W pierwszej reprezentacji grali (w zdecydowanej większości) piłkarze występujący w klubach zagranicznych. Oto przykład z omawianego okresu. 17 kwietnia 1991 reprezentacja Polski podejmowała Turcję w meczu eliminacji EURO’92, mając wielkie szanse na awans z trudnej grupy (Anglia, Irlandia, Turcja). W wyjściowej jedenastce znalazło się dziewięciu (!!!) zawodników z klubów zagranicznych i tylko dwóch z ligi polskiej - legioniści Kubicki i Czachowski. Trzeci „krajowiec“ (Piotr Soczyński z Olimpii Poznań) wszedł na boisko w 70. minucie.

Aby było jeszcze dziwniej - ten świetny mecz obejrzało na stadionie Legii około 3 000 (trzech tysięcy!) widzów. Czyli mniej niż jakikolwiek mecz ligowy 17. kolejki (nie licząc stadionu Olimpii).

Zdaję sobie sprawę, że dla młodych kibiców to wszystko jest kompletnie niezrozumiałe, ale tak właśnie było!

Źródła:

Skany dokumentujące mecz Sampdoria - Legia i 18. kolejką ligową pochodzą z tygodnika „Piłka Nożna“ (nr 13 z 26 marca 1991).

Skan dokumentujący mecz Polska - Turcja pochodzi z albumu „Biało-czerwoni 1921-2001“, Andrzej Gowarzewski, wydawnictwo GiA.