Wydawnictwo GiA - skarbnica błędów i wypaczeń: nieboszczyk prowadzący Portugalię oraz nieznana historia Szczęsnego.

Poprzednio o GiA:
Link: Camavinga, a sprawa polska

Historia moich sporów z nieżyjącym już Andrzejem Gowarzewskim ciągnie się od roku 1990. Wtedy właśnie, jako 14-letni chłopak, przesłałem listę zauważonych błędów w wydawnictwie „Encyklopedia Piłkarskich Mistrzostw Świata“. Autor miał wtedy jeszcze dość pokory, aby na końcu książki zamieścić taką oto notkę:

Otrzymałem nawet stosowny list z podziękowaniem. Niestety, wraz z upływem lat „guru z Katowic“ odkrył w sobie żyłkę poprawiacza historii. Poprawiał wszystko bez wyjątku. Wbrew rozsądkowi cztery potyczki młodzieżówki z Japonią (1981) uznał za oficjalne, z kolei niektóre spotkania w ramach IO za nieoficjalne, itd. Odbierał mecze i gole najsłynniejszym (Deyna, Lato, Lubański), poprawiając często... samego siebie. Z kolei „podarował“ status reprezentanta choćby Markowi Chojnackiemu, który do zakończenia kariery... nie miał pojęcia, że grał w reprezentacji Polski A! Przeciwnie, zawsze podkreślał w wywiadach, że w jego piłkarskiej biografii zabrakło właśnie wątku reprezentacyjnego.

Poza tym każda pozycja z serii „Encyklopedia Fuji“ zawiera dziesiątki błędów, przez co nazwa „encyklopedia“ trąci groteską i brakiem powagi. Na wszelkie listy z zauważonymi usterkami, Gowarzewski wraz z upływem lat reagował agresją i niechęcią. A przecież nie chodziło o ataki „ad personam“, ale o ściśle specjalistyczną wiedzę, która wydana drukiem zaśmiecała umysły tych, którzy na jej podstawie chcieli zgłębiać tajniki futbolu.

Oto jeden z najśmieszniejszych i typowych błędów. W tomie 43 („Herosi Złotej Nike“) na stronie 52 możemy przeczytać, że reprezentację Portugalii prowadził... nieboszczyk! Tak! Manuel Bento był słynnym bramkarzem, grał jeszcze grubo po czterdziestce, a w roku 2007 zmarł na zawał serca. Tymczasem - jeśli wierzyć „encyklopedii“ - to właśnie on doprowadził reprezentację jako selekcjoner do finałów MŚ 2014:

Takich błędów jest multum. Są też mniej poważne, takie, które może wykryć jedynie specjalista, osoba zajmująca się historią futbolu od lat i dysponująca odpowiednimi źródłami. Oto jedno z odkrytych przeze mnie uchybień.

W albumie „Biało-czerwoni 1921-2001“ na stronie 223 znajdujemy m.in. dokumentację meczu z Grecją (2:1) w ramach eliminacji EURO 1988. To był drugi mecz Wojciecha Łazarka w roli selekcjonera:

Pozornie wszystko się zgadza, ale tylko... pozornie. Specjalnie podkreśliłem na czerwono listę rezerwowych. Błąd polega na tym, że w meczu z Grecją rezerwowym bramkarzem nie był doświadczony Henryk Bolesta z Widzewa, ale... 21-letni zawodnik drugoligowej wówczas Gwardii Warszawa! Kto? Nie kto inny, jak Maciej Szczęsny! Piłkarz ten wyrósł później na fantastycznego zawodnika i święcił triumfy z Legią oraz Widzewem. W reprezentacji zadebiutował jednak dopiero w roku 1991 i z powodu trudnego charakteru nie rozegrał w niej zbyt wiele spotkań.

Skąd wiem, że Szczęsny usiadł na ławce w meczu z Grecją rozegranym 15 października 1986? To proste! W numerze 43 tygodnika „Piłka Nożna“ (z 28.10.1986), na stronie ósmej, ukazał się wywiad z nieznanym szerszej publiczności utalentowanym goalkeeperem, zatytułowany "Jeszcze za wcześnie". Możemy w nim przeczytać m.in. o tym, że Bolesta odniósł kontuzję oraz o wrażeniach debiutanta. Jest też wzmianka o rocznej córeczce, która - nota bene - zginie tragicznie w roku 1987...

Na czerwono podkreśliłem fragmenty dotyczące poruszonego tematu.

Andrzej Gowarzewski już nie żyje, ale ci, którzy przejęli interes GiA nadal pławią się w dobrym samopoczuciu, wychwalając bezkrytycznie pod niebiosa swego „guru“. Trzeba jasno stwierdzić: Gowarzewski był wielkim pasjonatem futbolu, ale jego publikacje zawierają błędy. Mnóstwo błędów. I trzeba o nich pisać, przynajmniej dopóty, dopóki żyją inni historycy dyscypliny, którzy są na tyle kompetentni, aby te błędy wskazać.