CZĘŚĆ XIV

WŁOCHY 1990

Zgodnie z „konwencją lizbońską” z 1956 roku kolejny turniej o Mistrzostwo Świata miałby odbywać się w Europie. Początkowo chęć organizacji Mundialu zgłosiło wiele państw, w tym nie mające za dużo szans federacje spoza Starego Kontynentu. Ostatecznie na placu boju pozostały Włochy oraz Związek Radziecki.  Decyzję podjęto w Zurychu 19 maja 1984 w czasie obrad Komitetu Wykonawczego FIFA. Batalię wygrała Italia i to ona po raz drugi w historii dostąpiła zaszczytu goszczenia najlepszych zespołów piłkarskich świata.

W kwestiach regulaminowych i formatu rozgrywek nie zaszły żadne zmiany. Tak więc miał być on rozgrywany w taki sam sposób jak cztery lata wcześniej w Meksyku.

ELIMINACJE

W szranki o miejsce w finałach stanęło mniej zespołów niż 4 lata wcześniej. I tak jednak o 22 miejsca w finałach walczyło 103 reprezentacji z 6 konfederacji.  Tym razem zabrakło większych niespodzianek w tej batalii. Za małą niespodziankę należy uznać awansu Danii i Francji. We Włoszech nie zagrał również Meksyk. Jednak wynikało to ze skandalu ze sfałszowaniem paszportów graczy, by mogli wystąpić w Mistrzostwach Świata do lat 20. Karą za to było wykluczenie z rozgrywek pod egidą FIFA. Skorzystali na tym piłkarze USA, którzy awansowali na Mundial po 56 latach.

Reprezentacja Polski trafiła do trudnej grupy eliminacyjnej z Anglią, Szwecją oraz Albanią. Był to okres zmian w naszej kadrze. Po mundialu w Meksyku z trenowania kadry zrezygnował Antoni Piechniczek. Nie grali już m. in. Boniek i Młynarczyk. Kadra prowadzona przez Wojciecha Łazarka nie awansowała na euro’88. W takiej oto atmosferze przystępowaliśmy do walki o paszporty do Italii. Eliminacje rozpoczęliśmy od zwycięstwa domowego z Albanią. Jedyną bramkę strzelił Krzysztof Warzycha.  Później były dwa wyjazdowe mecze ze Szwecją i Anglią. Niestety oba przegraliśmy. Po porażce z Anglią do dymisji podał się Wojciech Łazarek, a kadrę przejął Andrzej Strejlau. Aby mieć jakiekolwiek szanse na awans musieliśmy pokonać Anglię w Chorzowie. Ta sztuka się nie udała i było pewne, że „Il Mondiale” nasza kadra obejrzy w telewizji. W ostatnich meczach ponownie przegraliśmy ze Szwecją oraz wygraliśmy z Albanią na otarcie łez.

Ostateczny podział miejsc w finałach był następujący:

• Europa- 14 miejsc, w tym Gospodarz- Włochy.  Awans uzyskali: Irlandia (debiut); Holandia, Rumunia (po raz piąty);  Austria ( po raz szósty); ZSRR ( po raz siódmy);  Hiszpania, Szkocja, Belgia, Jugosławia, Czechosłowacja, Szwecja ( po raz ósmy); Anglia  (po raz dziewiąty); RFN i Włochy ( po raz dwunasty).
• Ameryka Południowa- 4 miejsca.  W tym Mistrz Świata- Argentyna. Awans uzyskali:  Kolumbia (po raz drugi); Urugwaj ( po raz dziewiąty); Argentyna ( po raz dziesiąty); Brazylia ( po raz czternasty).
• Ameryka Północna, Środkowa i Karaiby- 2 miejsca.  Awans uzyskała Kostaryka (debiutant) oraz USA( po raz trzeci).
• Azja - 2 miejsca. Awans uzyskali: Zjednoczone Emiraty Arabskie (debiutant) i Korea Południowa (po raz trzeci).
• Afryka- 2 miejsca. Awans uzyskali: Kamerun (po raz drugi) i Egipt ( po raz drugi)

FINAŁY

Losowanie finałów przeprowadzono 9 grudnia 1989 roku w Rzymie. Wcześniej dokonano rozstawień i podziału na koszyki:

• Zespoły rozstawione- Włochy, Argentyna, Brazylia, RFN, Belgia i Anglia.
• Koszyk 1- Kamerun, Kostaryka, Egipt, Korea Południowa, ZEA i USA.
• Koszyk 2- Kolumbia, Czechosłowacja, Irlandia, Rumunia, Szwecja, Urugwaj.
• Koszyk 3- Austria, Holandia, Szkocja, Hiszpania, ZSRR, Jugosławia.

Tak więc dobór koszyków został przyjęty ze względu na klucz geograficzny. Losowanie przyniosło następujące wyniki:

• Grupa A- Włochy, USA, Czechosłowacja, Austria;
• Grupa B- Argentyna, Kamerun, Rumunia, ZSRR;
• Grupa C- Brazylia, Kostaryka, Szwecja, Szkocja;
• Grupa D- RFN, ZEA, Kolumbia, Jugosławia;
• Grupa E- Belgia, Korea Południowa, Urugwaj, Hiszpania.
• Grupa F- Anglia, Irlandia, Holandia, Egipt.

W formacie rozgrywek nie zaszły żadne zmiany, zatem do 1/8 finału awansowały po dwie czołowe ekipy z każdej grupy oraz cztery najlepsze z trzecich miejsc.

Tradycyjne piłką na turniej o nazwie „Etrusco Unico” przygotowała firma „Adidas”

Maskotką turnieju była figurka piłkarza-arlekina skonstruowana na wzór klocków „Lego” o barwach narodowych Włoch z piłką zamiast głowy.

GRUPA A

Zdecydowanym faworytem tej grupy byli gospodarze i nie zawiedli oni Tifosich. Trzy wygrane mecze bez straty gola dały im pewny awans do drugiej rundy. Drugie miejsce dla ekipy Czechosłowacji, która pokonała Austrię oraz USA. Austria zwyciężając USA zajęła trzecie miejsce i czekała na rozstrzygnięcia w innych grupach.

WYNIKI:

WŁOCHY- AUSTRIA 1:0 ( Schilacci’78 )

CZECHOSŁOWACJA- USA 5:1 (Skuhravý’25,’78; Bilek’30; Hašek’50; Luhový’90- Caligiuri’61 )

WŁOCHY- USA 1:0 ( Giannini’11 )

CZECHOSŁOWACJA- AUSTRIA 1:0 ( Bilek’30 )

WŁOCHY- CZECHOSŁOWACJA 2:0 ( Schillaci’9; Baggio’78 )

AUSTRIA- USA 2:1 ( Ogris’52; Rodax’65- Murray’85 )

TABELA:

GRUPA B

W meczu inaugurującym turniej obrońcy tytułu spotkali się z Kamerunem. Wszyscy spodziewali się łatwego zwycięstwa. Wynik jednak zadziwił piłkarski świat bowiem gracze z Czarnego Lądu wygrali z Argentyną. W spotkaniu dwóch pozostałych drużyn w tej grupie Rumunia zwyciężyła ekipę ZSRR. W drugiej kolejce mający nóż na gardle gracze Albiceleste pokonali ekipę radziecką, przez co nie straciła szans na awans z tej grupy. Po raz kolejny zadziwił Kamerun, który tym razem ograł Rumunię. W ostatniej kolejce fazy grupowej znów zawiedli obrońcy tytułu. Tym razem podzielili się punktami z Rumunią. Gracze ZSRR obudzili się w ostatniej kolejce gromiąc Kamerun. Nic to jednak nie dało, bo zajęli ostatnie miejsce w grupie i odpadli z turnieju. Awans do 1/8 finału uzyskał Kamerun i Rumunia. Argentyna musiała czekać do zakończenia fazy grupowej.

WYNIKI:

KAMERUN- ARGENTYNA 1:0 ( Omam Biyik’67 )

RUMUNIA- ZSRR 2:0 ( Lăcătuș’42,’57 )

ARGENTYNA- ZSRR 2:0 ( Troglio’27; Burruchaga’79 )

KAMERUN- RUMUNIA 2:1 ( Milla’76,’86- Balint’88 )

ARGENTYNA- RUMUNIA 1:1 (Monzón’63- Balint’68 )

ZSRR- KAMERUN 4:0 ( Protasow’23; Zygmantowicz’29; Zawarow’55; Dobrowolski’63 )

TABELA:

GRUPA C

Żelaznym faworytem tej grupy była Brazylia i nie zawiodła w tej roli, pewnie wygrywając grupę odnosząc trzy zwycięstwa. Kolejność na pozostałych miejscach była iście sensacyjna. Debiutująca w Mundialu Kostaryka przegrała tylko z ekipą Canarinhos i to po walce, a ze Szwecją i Szkocją odniosła zwycięstwo, co dało jej drugie miejsce w grupie i awans do 1/8 finału. Szkocja zajęła trzecie miejsce w grupie po zwycięstwie nad Szwecją i o swoim losie dowiedziała się dopiero po zakończeniu fazy grupowej. Szwedzi kompletnie zawiedli odpadając z turnieju po trzech porażkach.

WYNIKI:

BRAZYLIA- SZWECJA 2:1 ( Careca’40,’63- Brolin’79 )

KOSTARYKA- SZKOCJA 1:0 ( Cayasso’49 )

BRAZYLIA- KOSTARYKA 1:0 (Müller’33 )

SZKOCJA- SZWECJA 2:1 ( McCall’10; Johnston’80- Strömberg’86 )

BRAZYLIA- SZKOCJA 1:0 (Müller’82 )

KOSTARYKA- SZWECJA 2:1 ( Flores’75; Medford’88- Ekström’32 )

TABELA:

GRUPA D

W tej grupie prym wiedli piłkarze wicemistrzów świata- RFN. Najpierw rozbili Jugosławię 4:1, potem egzotyczne Emiraty Arabskie 5:1. W ostatnim meczu grupowym zremisowali z Kolumbią, co nie zmieniło tego, że awansowali dalej z pierwszego miejsca w grupie. Wraz z ekipą Zachodnioniemiecką do 1/8 finału awansowała Jugosławia, która pozbierała się po wysokiej porażce z RFN wygrywając dwa pozostałe spotkania. Kolumbia oprócz remisu z RFN wygrała z Emiratami. Zajęła trzecie miejsce w grupie. Czy awansuje dalej musiała zaczekać do rozstrzygnięć we wszystkich grupach.

WYNIKI:

KOLUMBIA- ZJEDNOCZONE EMIRATY ARABSKIE 2:0 ( Redin’50; Valderrama’85 )

RFN- JUGOSŁAWIA 4:1 (Matthäus’28,’65; Klinsmann’39; Völler’70- Jozić’55 )

JUGOSŁAWIA- KOLUMBIA 1:0 ( Jozić’75 )

RFN- ZJEDNOCZONE EMIRATY ARABSKIE 5:1 (Völler’35,’75; Klinsmann’36; Matthäus’47; Bein’59- K.I.Mubarak’46 )

KOLUMBIA- RFN 1:1 ( Littbarski’88- Rincón’90 )

JUGOSŁAWIA- ZJEDNOCZONE EMIRATY ARABSKIE 4:1 (Sušić’5; Pančev’9,’46; Prosinečki’90- Juma’a’22 )

TABELA:

GRUPA E

Mimo, że Belgia była rozstawiona, to nie było zdecydowanego faworyta do zwycięstwa w tej grupie. W pierwszej kolejce spotkań Czerwone Diabły czekała potyczka z Koreą Południową. Mecz ten zakończył się zwycięstwem Belgii. Hiszpanie i Urugwaj podzielili się punktami. W drugiej kolejce znów zwycięstwo odniosła Belgia, tym razem nad Urugwajem i zapewniła sobie tym samym awans do kolejnej rundy. Również Hiszpania wygrała- z Koreą Południową. W meczu o pierwsze miejsce w grupie Hiszpania pokonała Belgię. Urugwaj wygrał z Koreą i musiał czekać na rozstrzygnięcia w innych grupach.

WYNIKI:

BELGIA- KOREA POŁUDNIOWA 2:0 ( Degryse’53; de Wolf’64 )

HISZPANIA- URUGWAJ 0:0

BELGIA- URUGWAJ 3:1 ( Clijsters’16; Scifo’22; Ceulemans’48- Bengoechea’74 )

HISZPANIA- KOREA POŁUDNIOWA 3:1 ( Michel’22,’61,’81- Hwang Bo-kwan’42 )

HISZPANIA- BELGIA 2:1 ( Michel’20; Gorris Echarte’37- Vervoort’28 )

URUGWAJ- KOREA POŁUDNIOWA 1:0 ( Fonseca’90 )

TABELA:

GRUPA F

To była najbardziej  wyrównana grupa w tym turnieju. Warto zaznaczyć, że w tylko jednym meczu padło rozstrzygnięcie kiedy Anglia wygrała skromnie z Egiptem. Pozostałe spotkania zakończyły się remisami. Dzięki zwycięstwu nad Faraonami Anglia zajęła pierwsze miejsce w grupie, a Egipt pakował walizki po fazie grupowej. O awansie z drugiego miejsca decydowało losowanie. Wygrali je Irlandczycy. Holandia czekała na zbiorczą tabelę zespołów z trzecich miejsc.

WYNIKI:

ANGLIA- IRLANDIA 1:1 ( Lineker’8- Sheedy’73 )

EGIPT- HOLANDIA 1:1 ( Ghani’83- Kieft’58 )

ANGLIA- HOLANDIA 0:0

EGIPT- IRLANDIA 0:0

ANGLIA- EGIPT 1:0 ( Wright’64 )

HOLANDIA- IRLANDIA 1:1 ( Gullit’10- Quinn’71 )

TABELA:

Do dwunastu pewnych awansu zespołów dołączyły cztery najlepsze z trzecich miejsc w swoich grupach. Oto tabela:

1/8 FINAŁU

Druga runda włoskiego Mondiale rozpoczęła się od meczu dwóch zespołów, które pozytywnie zaskoczyły kibiców- Kamerun i Kolumbia. Długo było bez bramek. Dopiero w dogrywce padły trzy, w tym dwie dla Kamerunu. Pomocny był w tym bramkarz kolumbijski Hiquita, który przez swoje zapędy na połowę boiska popełnił błąd skutkujący stratą bramki. Kolejny pojedynek to starcie Czechosłowacji z Kostaryką. Nasi południowi sąsiedzi łatwo go wygrali za sprawą hattricka Skuhravý’ego. Południowo amerykański klasyk pomiędzy Brazylią a Argentyną przebiegał pod znakiem przewagi Canarinhos. Nic jednak z tego nie wyniknęło. Jedno podanie Maradony do Caniggi zaprowadziło Albiceleste do ćwierćfinału. Następne spotkanie to znowu klasyk, bo takim mianem można nazwać potyczkę pomiędzy RFN a Holandią. Oranje zawodzili dotąd w tym turnieju, natomiast Niemcy prezentowali się znakomicie. Ostra walka na boisku (czerwone kartki dla Völlera i Rijjkaarda za niesportowe zachowanie) zakończyła się zwycięstwem Zachodnich (jeszcze) Niemców. Mecz Irlandii z Rumunią, rozstrzygnęły rzuty karne, które skuteczniej wykonywali gracze z Zielonej Wyspy. Na gospodarzy w 1/8 finału czekali dwukrotni Mistrzowie Świata- Urugwaj. Jednak zespół ten czasy świetności miał za sobą i nie sprostał Włochom. Dogrywki były potrzebne w dwóch pozostałych spotkaniach tej fazy turnieju. W nich Jugosławia wygrała z Hiszpanią, a Anglia z Belgią.

WYNIKI:

KAMERUN- KOLUMBIA 2:1- po dogrywce ( Milla’106,’109- Redin’115 )

CZECHOSŁOWACJA- KOSTARYKA 4:1 (Skuhravý’12,’63,’82; Kubik’75- González’54 )

ARGENTYNA- BRAZYLIA 1:0 ( Caniggia’81 )

RFN- HOLANDIA 2:1 ( Klinsmann’52; Brehme’82- R. Koeman’89 )

IRLANDIA- RUMUNIA 0:0 po dogrywce, karne 5-4

WŁOCHY- URUGWAJ 2:0 ( Schillaci’65; Serena’85 )

JUGOSŁAWIA- HISZPANIA 2:1 po dogrywce ( Stojković’78,’92- Salinas’83 )

ANGLIA- BELGIA 1:0 po dogrywce ( Platt’119 )

ĆWIERĆFINAŁY

Pojedynki w tej fazie turnieju były zacięte, chociaż w tylko jednym z nich nie brakowało bramek. Obrońcy tytułu spotkali się z Jugosławią i przez 120 minut nie padła żadna bramka. Również w rzutach karnych piłkarze nie grzeszyli skutecznością, bowiem strzelili tylko w 5 na 10 prób. Pojedynek nerwów wygrali Albiceleste, głównie za sprawą swojego bramkarza.  W spotkaniach Włoch z Irlandią i RFN z Czechosłowacją padło po jednej bramce. W obu przypadkach zwyciężyli faworyci. Ostatnie spotkanie to prawdziwy piłkarski rollercoaster. Anglicy objęli prowadzenie, ale potem dwie bramki strzelili „Nieposkromione Lwy”. Zanosiło się na sensacje, jednak błąd obrony Kamerunu wykorzystał Lineker pewnie wykonując jedenastkę. W dogrywce sytuacja się powtórzyła i znów Lineker był bezbłędny zaprowadzając Anglików do pierwszego półfinału od 1966 roku.

WYNIKI:

ARGENTYNA- JUGOSŁAWIA 0:0 po dogrywce, rzuty karne 3-2

WŁOCHY- IRLANDIA 1:0 ( Schillaci’38 )

RFN- CZECHOSŁOWACJA 1:0 ( Matthäus’25 )

ANGLIA- KAMERUN 3:2 po dogrywce ( Platt’25; Lineker’83,’105- Kunde’61; Ekéké’65 )

PÓŁFINAŁY

Walka o finał włoskiego Mondiale była bardzo wyrównana, a oba spotkania zakończyły się rzutami karnymi. W Neapolu gospodarze podejmowali Argentynę z uwielbianym w tym mieście Maradoną w składzie. Włosi za sprawą Schillaci’ego objęli prowadzenie, jednak Caniggia wyrównał. W rzutach karnych Argentyńczycy mieli w bramcę Goycochea’ę i to oni zameldowali się w finale. W drugim meczu półfinałowym grę nerwów wygrała ekipa RFN.

WYNIKI:

ARGENTYNA- WŁOCHY 1:1 po dogrywce, rzuty karne 4-3 ( Caniggia’67- Schillaci’17 )

RFN- ANGLIA 1:1 po dogrywce, rzuty karne 4-3 ( Brehme’60- Lineker’80 )

MECZ O 3. MIEJSCE

W „małym finale” Włosi na otarcie łez wygrali z Anglikami zajmując trzecie miejsce w turnieju. Małym pocieszeniem było to, że ich napastnik Schillaci został królem strzelców.

WYNIK:

WŁOCHY- ANGLIA 2:1 ( Baggio’71; Schillaci’86- Platt’81 )

FINAŁ

W wielkim finale na Stadio Olimpico spotkały się ekipy RFN i Argentyny. Był to zatem rewanż za finał sprzed czterech lat. Nie było to jednak widowisko tej klasy co wtedy, dominowała obrona, zwłaszcza za sprawą Argentyny. Dodatkowo nie do końca sportowe- dwie czerwone kartki ujrzeli obrońcy tytułu. O Mistrzostwie Świata zadecydowała bramka strzelona przez Brehme z rzutu karnego. Po meczu płakał Maradona, płakałem ja jako dziecko, że oto ta wspaniała Argentyna przegrała z nielubianymi Niemcami. Tak oto zakończyły się te finały, będące chyba najbrzydsze w historii.

08.07.1990

RZYM, STADIO OLIMPICO

RFN- ARGENTYNA 1:0 ( Brehme’85 )

WIDZÓW: 74.000

Ekipa RFN przed meczem finałowym z Argentyną:

Stoją od lewej: Thomas Berthold, Bodo Illgner, Jürgen Kohler, Guido Buchwald, Rudi Völler, Klaus Augenthaler.

Klęczą od lewej: Pierre Littbarski, Andreas Brehme, Thomas Häßler, Jürgen Klinsmann, Lothar Matthäus.

BOHATEROWIE MISTRZOSTW

SALVATORE „TOTO” SCHILLACI (ur. 1964)

Napastnik reprezentacji Włoch (16 meczy/ 7 bramek w latach 1990-91). Król strzelców i medalista Mistrzostw Świata w 1990 roku.  Przez lata związany z FC Messina. Później gracz Juventusu Turyn i Interu Mediolan. Obecnie mieszka w Palermo, gdzie jest właścicielem szkółki piłkarskiej

LOTHAR Matthäus (ur. 1961 )

Legendarny gracz reprezentacji RFN i Niemiec. Grał na obronie lub w pomocy. Kapitan Mistrzów Świata w 1990 roku, wicemistrz świata z 1986 roku. W reprezentacji RFN i Niemiec rozegrał 150 spotkań,  w których strzelił 23 bramki (w latach 1980-2000 ).  Gracz Borussi M’Gladbach, Bayernu Monachium, Interu Mediolan. Po zakończeniu kariery trener piłkarski oraz dziennikarz.

SERGIO GOYCOCHEA (ur. 1963)

Reprezentant Argentyny, grający na pozycji bramkarza. Uważany za mistrza w bronieniu rzutów karnych. Wicemistrz świata z 1990 roku. Dla Albiceleste (w latach 1987-94) rozegrał 44 spotkania.  Gracz klubów argentyńskich.

ROGER MILLA (ur. 1952 )

Piłkarz reprezentacji Kamerunu grający na pozycji napastnika. Uczestnik trzech Mundiali (1982, 1990, 1994). Najstarszy strzelec bramki na Mistrzostwach Świata (42 lata). W reprezentacji Kamerunu rozegrał  102 spotkania, w których strzelił 28 bramek ( w latach 1973-94). Gracz klubów kameruńskich i francuskich.

Turniej grano w 12 miastach na 12 stadionach:

• Bari, Stadio San Nicola;
• Bolonia, Stadio Renato Dall’Ara;
• Cagliari, Stadio Sant’Elia;
• Florencja, Stadio Comunale;
• Genua, Stadio Luigi Ferraris;
• Mediolan, Stadio San Siro
• Neapol, Stadio Sao Paolo;
• Palermo, Stadio della Favorita;
• Rzym, Stadio Olimpico;
• Turyn, Stadio delle Alpi;
• Udine, Stadio Friuli;
• Werona, Stadio Marc’Antonio Bentegodi.

Turniej obejrzało 2 miliony 528 tysięcy widzów, co daje średnią 48.615 widzów na mecz.

Strzelono 115  bramki w 52 meczach, co daje przeciętną 2,21 bramki na mecz.

Tytuł króla strzelców zdobył Salvatore „Toto” Schillaci (Włochy)- 6 bramek.

Poniżej zbiorcza tabela medalistów Mistrzostw Świata: